Του Προμηθέα Αυγερινού
Τα βασικά χαρακτηριστικά του Ιμπεριαλισμού.
Ο Ιμπεριαλισμός είναι το ανώτερο και τελευταίο στάδιο στην ανάπτυξη του καπιταλισμού. Ο καπιταλισμός έφτασε με την πάροδο των ετών μέσα από εξελεγκτικές διαδικασίες σε αυτό το στάδιο. Ποια είναι όμως τα βασικά του χαρακτηριστικά; Προσπαθώντας να τα κατηγοριοποιήσουμε, θα δούμε τα εξής πέντε βασικά σημεία:
1) συγκέντρωση της παραγωγής και του κεφαλαίου, που έχει φτάσει σε τέτοια υψηλή βαθμίδα ανάπτυξης, ώστε να δημιουργεί μονομώλια που παίζουν αποφασιστικό ρόλο στην οικονομική ζωή
2) συγχώνευση του τραπεζικού με το βιομηχανικό κεφάλαιο και δημιουργία μιας χρηματιστικής ολιγαρχίας,
3) η εξαγωγή κεφαλαίου αποκτά ιδιαίτερη σημασία σε διάκριση από την εξαγωγή εμπορευμάτων,
4) συγκροτούνται μονοπωλιακές ενώσεις των καπιταλιστών, οι οποίες μοιράζουν τον κόσμο, και
5) έχει τελειώσει το εδαφικό μοίρασμα της γης ανάμεσα στις μεγαλύτερες καπιταλιστικές δυνάμεις.
Τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που αναφέρθηκαν πιο πάνω, είναι διατυπωμένα στην μελέτη του Λένιν, για τον ιμπεριαλισμό, και τα βασικά του γνωρίσματα παραμένουν αναλλοίωτα και στις μέρες μας. Ο ιμπεριαλισμός και τα πρώτα Ευρωπαϊκά κράτη που έφτασαν σε αυτό το σημείο ανάπτυξης εμφανίζονται ήδη από τις αρχές του 20ου αιώνα. Τα κράτη αυτά ήταν η Αγγλία, Γαλλία και Γερμανία μαζί φυσικά με την Αμερική. Οι αντιθέσεις τους έφτασαν σε τέτοιο βαθμό εχθρότητας που το 1914, η Ευρώπη κυρίως, μα συνάμα και ολόκληρος ο πλανήτης, θα γνωρίσει τον Α’ Παγκόσμιο Ιμπεριαλιστικό πόλεμο.
Η Ευρώπη εκείνη την εποχή, είχε ανεξάρτητα από το επίπεδο ανάπτυξης της κάθε χώρας, καπιταλισμό. Τα κράτη όμως που πρωταγωνίστησαν σε αυτόν τον πόλεμο ήταν κυρίως τρία-τέσσερα, με τα υπόλοιπα απλά να ακολουθούν το ένα ή το άλλο στρατόπεδο. Από αυτό το συγκεκριμένο σημείο, μπορούμε να βγάλουμε το συμπέρασμα ότι και αν ακόμα παντού επικρατεί ο καπιταλισμός –όπως και σήμερα- μόνο ελάχιστα κράτη μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού, θα είναι αυτά που έχουν φτάσει στο ιμπεριαλιστικό στάδιο.
Αυτό το συμπέρασμα είναι όμως σωστό; Ναι, είναι σωστό. Το ξεκαθαρίζει απόλυτα και ο Λένιν λέγοντας στην ανάλυσή του πως “ η περίοδος του ιμπεριαλισμού, είναι η περίοδος του μοιράσματος του κόσμου ανάμεσα στα μεγάλα προνομιούχα έθνη που καταπιέζουν όλα τα υπόλοιπα. Ένα βασικό χαρακτηριστικό του ιμπεριαλισμού είναι ο ανταγωνισμός ανάμεσα σε μερικές μεγάλες δυνάμεις για την ηγεμονία” . Έτσι λοιπόν κατά την διάρκεια του Α’ Π.Π τα προνομιούχα έθνη της Αγγλίας, Γαλλίας από την μια και της Γερμανίας από την άλλη, συμπαρασύροντας τα «μικρότερα έθνη» πολέμησαν ακριβώς για την ηγεμονία. Κατά αυτόν τον τρόπο τα «μικρότερα έθνη» δηλαδή αυτά που δεν έχουν γίνει ιμπεριαλιστικά, σύρονται και φέρονται ανάλογα με τις διαθέσεις των ισχυρών και ο λόγος που συμβαίνει αυτό, είναι ακριβώς επειδή αυτά τα έθνη δεν έχουν ούτε καν στο ελάχιστο αποκτήσει την εθνική τους ανεξαρτησία. Τέτοιο ακριβώς έθνος, που δεν έχει αποκτήσει δηλαδή την εθνική ανεξαρτησία αν και είναι καπιταλιστικό είναι η Ελλάδα μαζί με δεκάδες άλλες χώρες.
Και εδώ μπαίνει ένα ερώτημα. Τότε γιατί αυτές οι χώρες(που δεν έχουν αποκτήσει εθνική ανεξαρτησία) δεν συμμαχούν ενάντια στα ιμπεριαλιστικά κράτη; Απαντούμε ότι αυτό είναι απίθανο να συμβεί όσο αυτά τα κράτη βρίσκονται υπό τον έλεγχο της δικής τους αστικής τάξης. Ακριβώς επειδή η εκάστοτε αστική τάξη μιας χώρας με την αστική τάξη μιας ιμπεριαλιστικής είναι σχέση κυρίαρχου και κυριαρχούμενου, πάτρωνα και υποτελή, κάθε σκέψη για εθνική ανεξαρτησία και πέρασμα στον σοσιαλισμό είναι ανέφικτη και ουτοπική.
“ Μια αναγκαία ιστορική επισήμανση για το αν η Ε/Σ Γερμανία ήταν χώρα Ιμπεριαλιστική”.
Το ζήτημα αυτό επανέρχεται με κάθε ευκαιρία. Από τις επιθέσεις των Αμερικανών σε μια σειρά χώρες και τις επιδρομές των Σιωνιστών σε Παλαιστίνιους αμάχους, η κάθε λογής φιλελεύθεροι, σοσιαλδημοκράτες, ακροδεξιοί και κομμουνιστές προβάλλουν το επιχείρημα ότι Μπούς ίσον Χίτλερ, κατατάσσοντας έτσι την ε/σ Γερμανία ως ιμπεριαλιστική χώρα.
Ξέχωρα από την υποκρισία των δημοκρατών, που είναι αυτοί οι ίδιοι και οι κυβερνήσεις τους, που παρέχουν γη και ύδωρ στους Αμερικάνους ιμπεριαλιστές, βοηθώντας τους στα πολεμικά σχέδια, είτε με τις βάσεις, είτε με την αποστολή δήθεν ειρηνευτικών αποστολών στις κατεχόμενες χώρες, πρέπει ως εθνικοσοσιαλιστές να απαντήσουμε στο προαναφερθέν ερώτημα. Είναι γεγονός και δεν πρέπει να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλο μας, ότι στο συγκεκριμένο ζήτημα υπάρχει μια σύγχυση ερμηνείας μέσα στις γραμμές μας. Κάποιοι “δεξιοί ε/σ” απαντούνε, μη βαθαίνοντας στο συγκεκριμένο ιστορικό πλαίσιο, ότι οι Γερμανοί δεν κάνανε ιμπεριαλιστικό πόλεμο αλλά απελευθερωτικό. Αυτή είναι όμως μια ερμηνεία γενική και εν πολλοίς αόριστη, που αντί να δίνει απάντηση συσκοτίζει περισσότερο τα πράγματα.
Εμείς ήμασταν που γράψαμε λίγο πιο πάνω ότι η Γερμανία του 1914 ως χώρα ιμπεριαλιστική έφτασε σε πόλεμο λόγω του αυξανόμενου ανταγωνισμού, με την Αγγλία και τους συμμάχους της. Ήταν πόλεμος για την ηγεμονία στο Ευρωπαικό και όχι μόνο έδαφος. Εδώ είναι σημαντικό να εστιάσουμε και να βάλουμε το ερώτημα, ποιος κέρδισε τον πόλεμο, δηλαδή την ηγεμονία. Καθώς είναι γνωστό οι Αγγλογάλλοι και η Γερμανία συνθηκολόγησε άνευ όρων το 18 με τους επαίσχυντους όρους της συνθήκης των Βερσαλλιών. Και είναι ακριβώς αυτή η νίκη των Αγγλογάλλων που συνέτριψε πολεμικά τον αντίπαλό της και τον έβγαλε οριστικά έξω από το γεωστρατηγικό και οικονομικό μοίρασμα. Έτσι η Γερμανία του 18 και έπειτα δεν ήταν, ούτε μπορεί να γίνει λόγος ότι παρέμενε ιμπεριαλιστική.
Ο πόλεμος και η ήττα που ακολούθησε, της στέρησαν από τους αντιπάλους της αυτήν την δυνατότητα και έτσι έγινε κράτος υποτελές στα μεγάλα αφεντικά. Το γεγονός ότι δεν μπορούσε να έχει ούτε τον αριθμό εκείνο της στρατιωτικής δύναμης που χρειαζόταν, που ήταν υποχρεωμένη να πληρώνει εκατομμύρια στους νικητές (επιβαρύνοντας αφάνταστα τον γερμανικό λαό) ως πολεμική αποζημίωση, αλλά και η εν γένει συνθήκη των Βερσαλλιών, αποδεικνύει του λόγου το αληθές. Η Γερμανία του 18 και μετά, από κράτος ιμπεριαλιστικό έγινε κράτος υποτελές και δουλικό όπως και μια σειρά άλλων κρατών. Επομένως ο αγώνας των ε/σ σωστά στράφηκε πρώτα και κύρια για την εθνική ανεξαρτησία και την καταγγελία της συνθήκης των Βερσαλλιών, μια τακτική που εφάρμοσαν και οι κομμουνιστές. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι αν δεν κατακτηθεί πρώτα η εθνική ανεξαρτησία, δεν μπορεί να γίνει λόγος για πέρασμα στον σοσιαλισμό.
Με την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία το 33 και του Ε/Σ εργατικού κόμματος, ξεκίνησε ο αγώνας μαζί με την συμπαράσταση των εργατών και των λαϊκών στρωμάτων, για την εθνική ανεξαρτησία. Καταγγελία της συνθήκης των Βερσαλλιών, αποχώρηση από την Κοινωνία Των Εθνών (η τότε Ε.Ε κατά κάποιο τρόπο) και ο επαναεξοπλισμός για την άμυνα της χώρας. Και εδώ είναι επίσης μια πολύ κρίσιμη ιστορική περίοδος για το ζήτημα που εξετάζουμε, γιατί εδώ ακριβώς μπαίνει και το ερώτημα. Η εθνική ανεξαρτησία που επιχειρήθηκε από την ε/σ Γερμανία έγινε με την βοήθεια της αστικής τάξης; Και είναι σημαντικό το ερώτημα γιατί αν η απάντηση είναι ναι, τότε πράγματι η Γερμανία έγινε εκ νέου ιμπεριαλιστική. Αν είναι όμως όχι τότε σημαίνει ότι η Γερμανία κατάφερε υπό την καθοδήγηση του Α.Χίτλερ και του ε/σ κόμματος, να πραγματοποιήσει την εθνική ανεξαρτησία παρά τις απαγορεύσεις και τις απειλές των πατρώνων της. Η απάντηση είναι ασφαλώς ΟΧΙ. Η αστική τάξη της Γερμανίας από το 1918 έως και το 33, είχε δείξει με ξεκάθαρο τρόπο ότι είναι αδύνατη, σχεδόν ανύπαρκτη για να πετύχει την εθνική ανεξαρτησία. Εδώ ταιριάζει αυτό που είπαμε και προηγούμενα,ότι “είναι απίθανο να συμβεί όσο αυτά τα κράτη βρίσκονται υπό τον έλεγχο της δικής τους αστικής τάξης. Ακριβώς επειδή η εκάστοτε αστική τάξη μιας χώρας με την αστική τάξη μιας ιμπεριαλιστικής είναι σχέση κυρίαρχου και κυριαρχούμενου, πάτρωνα και υποτελή…”. Και το συμπέρασμα αυτό είναι όχι δικό μας, αλλά της Λενινιστικής σκέψης.
Καμιά λοιπόν συμμετοχή δεν είχε η αστική τάξη της Γερμανίας στην εθνική ανεξαρτησία που μετά χιλίων εμποδίων επιτεύχθει. Άρα από δω και πέρα δεν γεννάτε καν ζήτημα περί της δήθεν ιμπεριαλιστικής Γερμανίας, που τόσο εύκολα εκτοξεύεται, μόνο και μόνο για μικροπολιτικούς σκοπούς. Δεν είναι μόνο αυτό όμως. Πως θα μπορούσε μια χώρα που το 32 δεν ήταν ιμπεριαλιστική να γίνει μέσα σε μόνο 6 χρόνια, την στιγμή που τα ισχυρότερα κράτη όπως η Αγγλία και η Αμερική την είχαν υποβάλλει σε οικονομικό και εμπορικό αποκλεισμό; Αυτό μόνο πολιτικά καθυστερημένοι μπορούνε να το επινοήσουν. Την στιγμή μάλιστα που είναι ιστορικά αποδεδειγμένη η πολεμική των αστών στο Ε/Σ Κόμμα , κατά τον σκληρό αγώνα για την κατάκτηση της εργατικής εξουσίας, με τους εκατοντάδες νεκρούς αγωνιστές και τους χιλιάδες φυλακισμένους από το ξενόδουλο αστικοδημοκρατικό καθεστώς της Βαιμάρης.
Το ότι είναι ψέμα όλα αυτή η ρητορική περί ιμπεριαλιστικής Γερμανίας – και αυτό το αποδείξαμε όχι με δικά μας αυθαίρετα συμπεράσματα, αλλά ακολουθώντας την Μαρξιστική-Λενινιστική διδασκαλία που ούτε στο ελάχιστο αλλοιώσαμε – σημαίνει ότι δεν έγιναν λάθη στην εξωτερική πολιτική; Ασφαλώς και έγιναν, αλλά αυτό είναι ένα εντελώς διαφορετικό ζήτημα από αυτό που εξετάζουμε και δεν είναι του παρόντος να αναφερθούμε.
Η Θέση της Ελλάδας στο Ιμπεριαλιστικό σύστημα και ο χαρακτήρας της επανάστασης.
Ποια είναι όμως η θέση της χώρας μας, στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα; Πριν όμως απαντήσουμε, καλό θα ήταν να δούμε, τι θέση παίρνουν άλλες αριστερές και αντικαπιταλιστικές ομάδες.Με πρώτους τους τροτσκιστές και πριν λίγους μήνες μέχρι και το ΚΚΕ, υιοθέτησαν την θέση περί «ιμπεριαλιστικής Ελλάδας», μια θέση που την βασίζουν στο συμπέρασμα ότι εδώ και μερικές δεκαετίες η Ελλάδα έχει φτάσει σε επίπεδα μονοπωλιακού καπιταλισμού. Έτσι λοιπόν, κατά την άποψη αυτήν, ο αγώνας για εθνική ανεξαρτησία δεν “ανταποκρίνεται στις σημερινές συνθήκες”, άρα και ο χαρακτήρας της επανάστασης πρέπει να έχει ρόλο απευθείας περάσματος στον σοσιαλισμό, μιας και η εθνική ανεξαρτησία έχει επιτευχθεί από την αστική τάξη.
Όσο όμως αριστερή και επαναστατική να φαντάζει η θεωρία περί «ιμπεριαλιστικής Ελλάδας», στην πραγματικότητα είναι λαθεμένη και αποπροσανατολίζει τις λαϊκές δυνάμεις για ένα ενιαιομετωπικό σχεδιασμό αντίστασης. Αν λοιπόν η Ελλάδα είναι ιμπεριαλιστική, τότε σύμφωνα με την λογική αυτή, ιμπεριαλιστικές είναι ακόμα εκατό χώρες περίπου στον πλανήτη, αφού τόσες είναι περίπου οι χώρες που έχουν ανάλογη οικονομική ανάπτυξη με την Ελλάδα. Αυτό έρχεται όμως σε πλήρη σύγκρουση με την βασική θεωρία του Λένιν πως δηλαδή “ βασικό γνώρισμα του ιμπεριαλισμού είναι ο ανταγωνισμός σε μερικές μεγάλες δυνάμεις”. Υιοθετώντας την λαθεμένη θέση περί «ιμπεριαλιστικής Ελλάδας» σημαίνει ότι πετάμε όλη την βασική διδασκαλία του Λένιν στα σκουπίδια. Είναι πράγματι άξιο απορίας η αλλαγή στάσης του ΚΚΕ στο σοβαρό αυτό θέμα.
Πότε αλήθεια η Ελλάδα κατέκτησε την εθνική της ανεξαρτησία; Μήπως το 1920, με την μικρασιατική εκστρατεία και τις τραγικές συνέπειες με τον ξεριζωμό και τα βάσανα τόσων ελλήνων; Μήπως την δεκαετία του 40, που ενώ ο λαός μας πάλευε στα βουνά για πραγματική ελευθερία και ανεξαρτησία, οι Άγγλοι βάφανε στο αίμα όλη την χώρα; Ή μήπως την δεκαετία του 70, με την αμερικανοκίνητη χούντα των συνταγματαρχών και στις μέρες μας με τα «ευχαριστούμε τους αμερικανούς» του Σημίτη; Δεν χρειάζονται περισσότερα παραδείγματα για να φανεί πόσο εσφαλμένη είναι η θέση της Ελλάδας που έχει αποκτήσει την εθνική ανεξαρτησία και άρα “ο αγώνας δεν ανταποκρίνεται στις σημερινές συνθήκες”.
Για μας, η Ελλάδα είναι χώρα που βρίσκεται κάτω από την ασφυκτική πίεση των ιμπεριαλιστικών κέντρων, Αμερικής και Ε.Ε, μια χώρα που ούτε στο ελάχιστο είναι ανεξάρτητη, παραμένοντας εδώ και δεκαετίες υποταγμένη κάτω από τις ξενόδουλες αστικές κυβερνήσεις.
Στρατηγική και Πολιτικά καθήκοντα.
Τονίσαμε πιο πάνω, ότι για το πέρασμα στο σοσιαλισμό, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η αποτίναξη του ιμπεριαλιστικού κλοιού με τον οποίο είναι δεμένη η χώρα μας και πολλές άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Το ότι ο αγώνας έχει και εθνικό χαρακτήρα, δεν έχει να κάνει σε τίποτα με τις γελοιότητες των εθνικιστών περί «Μεγάλης Ελλάδας» και λοιπών φαιδρών. Εθνική ανεξαρτησία είναι ο αγώνας για τον απεγκλωβισμό της χώρας από το ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. Των δύο αυτών καπιταλιστικών κέντρων, που σέρνουν τους Ευρωπαϊκούς και όχι μόνο λαούς, να γίνονται τα εύκολα θύματα στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους που εξαπολύουν οι πλουτοκράτες με στόχο την αύξηση των ζωνών επιρροής και των κεφαλαίων τους.
Η κατεύθυνση της πάλης των εθνικοσοσιαλιστών πρέπει να πάρει διπλή πορεία. Πρώτα κατά του ιμπεριαλισμού και των εξωτερικών πιέσεων που ασκούνται από την Ε.Ε και την Αμερική και κατά του πολέμου. Το σύνθημα προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να είναι ξεκάθαρο και δεν μπορεί να είναι άλλο από το Έξω Η Ελλάδα Από Την Ιμπεριαλιστική Ε.Ε και το ΝΑΤΟ. Ένας τέτοιος αγώνας κινείται μέσα στα πλαίσια του εθνικού συμφέροντος. Δεύτερον, μέτωπο κατά των ντόπιων υποτελών κυβερνήσεων, που δένουν την χώρα στο άρμα του ιμπεριαλισμού και γίνονται πειθήνια όργανα στους κάθε λογής Μπούς και Σαρόν.
Δυνάμωμα της πάλης για να φύγουν οι Αμερικανικές βάσεις από την Ελλάδα και να επιστρέψει και ο τελευταίος φαντάρος μέσα στα ελληνικά σύνορα.
Καταγγελία του Ευρωσυντάγματος και των Τρομονόμων, που σκοπό έχουν να περιορίσουν ακόμα περισσότερο τις πολιτικές ελευθερίες, να βάλουν σε ομηρία και υπό παρακολούθηση το λαϊκό κίνημα, και να εξοντώσουν και τις τελευταίες εστίες αντίστασης.
Έμπρακτη αλληλεγγύη στον Ιρακινό και Παλαιστινιακό λαό, που τόσο δοκιμάζονται από την Ιμπεριαλιστική και Σιωνιστική βαρβαρότητα και όσο το δυνατόν μεγαλύτερη διεθνοποίηση του αγώνα μαζί με άλλες αριστερές και αντιιμπεριαλιστικές κινήσεις.
Αυτοί είναι μόνο κάποιοι βασικοί πολιτικοί άξονες, που θα πρέπει να προωθήσουμε όσο μπορούμε και με όλες μας τις δυνάμεις να συμβάλλουμε στο κίνημα για μια πραγματική αντίσταση κατά του Παγκόσμιου Κτήνους.
